"Waxay la mid tahay socodka aniga oo aan garanayn meesha aan aadayo"

Daraasad Tayada Ee Autismka ee Jaaliyadda Muhaajiriinta Soomaaliyeed ee UK oo ay Fiona Fox, Nura Aabe, Katrina Turner, Sabi Redwood & Dheeraj Rai

Kordhinta aqoonsiga autism-ka ee bulshooyinka soogalootiga Soomaaliyeed waxay la macno tahay in loo baahan yahay adeegyo taageero oo ku habboon. Mawqifyada autism-ka iyo caqabadaha la xidhiidha caawinta-raadinta bulshooyinkan si liidata looma fahmo. Waxaan ujeedadeynay inaan qiimeyno waxa ay u baahan yihiin qoysaska uu saameeyay autism-ka, iyo sida adeegyada caafimaadka, waxbarashada iyo daryeelka bulshada ay u taageeri karaan. Iyaga oo kaashanaya bulshada deegaanka Soomaalida kooxda cilmi-baadhistu waxay 15 waraysi oo qoto-dheer la yeesheen waalidiinta uu saameeyey cudurka autism. Laba mawduuc ayaa la soo sheegay; ‘Fikirka Autism-ka’ iyo ‘Daawashada Nidaamka’. Cilmi-baadhisteenu waxay muujinaysaa muhiimadda ay leedahay fahamka aragtida dhaqanka ee autism-ka iyo baahida loo qabo in kor loo qaado wacyiga, la yareeyo dhaleeceynta iyo bixinta taageero lagu dhiirigelinayo qoysaska inaysan dib u dhigin raadinta caawinta carruurtooda.

Hordhac

Dhowr cilmi-baaris oo dad badan ku salaysan ayaa soo jeediyay in autism-ka laga yaabo inuu si xad dhaaf ah u matalo qaar ka mid ah kooxaha soogalootiga ah ee ku nool waddamada Galbeedka, sida Soomaalida (Magnusson et al. 2012; Hewitt et al. 2013; Bolton et al. 2014; van der Ven et al. 2013; Becerra et al. 2014; Barnevik-Olsson et al. 2010; Lehti et al. 2013). The reasons for a higher prevalence of autism in these groups are still unclear, but it is acknowledged that immigrant populations require appropriate help and support in relation to autism services (Hewitt et al. 2013). Iyadoo ay jirto baahidaas, waxaa sidoo kale la og yahay in dadka soogalootiga ah ay aad ugu yar yihiin helitaanka adeegyada caafimaadka, gaar ahaan kuwa bixiya taageerada cIyadoo ay jirto baahidaas, waxaa sidoo kale la og yahay in dadka soogalootiga ah ay aad ugu yar yihiin helitaanka adeegyada caafimaadka, gaar ahaan kuwa bixiya taageerada caafimaadka maskaxda ama cilladaha korriinka (Edbrooke-Childs et al. 2016; Teunissen et al. 2014; Fassaert et al. 2009) .aafimaadka maskaxda ama cilladaha korriinka (Edbrooke-Childs et al. 2016; Teunissen et al. 2014; Fassaert et al. 2009) . Si kastaba ha ahaatee, ogaanshaha hore iyo ka-hortagga ayaa laga yaabaa inay u horseedi karto horumarinta jihada korriinka iyo natiijooyinka (Fernell et al. 2013).

Dadka Soomaalida ah ee soogalootiga ah ee ku nool UK ayaa intooda badan waxay ka kooban yihiin jiilkii ugu horreeyay ee muhaajiriin ah oo magangalyo raadsaday wixii ka dambeeyay dagaalladii sokeeye ee Soomaaliya ka dhacay 1990-meeyadii, iyo faracooda oo ku dhashay Britain. Qaran ahaan, bulshooyinka Soomaalidu waxay leeyihiin mid ka mid ah heerarka ugu sarreeya ee kooxaha soogalootiga ah ee saboolnimada, shaqo la’aanta iyo sinnaan la’aanta bulshada iyo waxbarashada (Jabłonowski et al. 2013). Dadka Soomaalida ah waa bulshada labaad ee ugu badan ee soogalootiga ah ee ku nool Bristol iyo bulshada afraad ee Soomaalida ugu badan ee ka tirsan maamulada maxalliga ah ee Ingiriiska (Bristol City Council 2013). Shaqaalaynta khatarta ah iyo baahiyaha caafimaad ee sarreeya waa dabeecadda bulshada Soomaalida ee Bristol, waxaana uga sii daray xirfadaha Ingiriisiga oo hooseeya, helitaanka tababarka oo xaddidan iyo la’aanta xirfadaha la wareejin karo (Jabłonowski et al. 2013). Sida aan ognahay, ma jiraan warbixino la daabacay oo ku saabsan baahsanaanta, baaritaanka bukaan-socodka ama dabeecadaha bulshada ee autism-ka ee Soomaaliya. Intaa waxaa dheer, wax badan lagama oga baahida dadka Soomaalida ah ee soogalootiga ah ee korinaya carruurta qaba autismka, waayo-aragnimada ay u leeyihiin habka ogaanshaha, caqabadaha daryeelka, dhaqamada u gaarka ah dhinacyada raadinta caawimaadda caafimaadka, ama waxbarashada iyo adeegyada daryeelka bulshada. Macluumaadkan oo kale waa lama huraan si loo bixiyo adeegyo tayo sare leh oo loo yareeyo sinnaan la’aanta daryeelka kooxdan.

Ujeeddada daraasaddan tayada leh waxay ahayd in wax laga qabto farqiga aqoonta, iyadoo lala kaashanayo xubnaha jaaliyadda Soomaalida ee Bristol, si loo helo faham wanaagsan oo ku aaddan aragtiyahooda, waaya-aragnimadooda, iyo baahidooda taageero. Wareysiyo qotodheer ayaanu ku sahamnay sida autismka loo arko loona fahmo, sida waalidku u ogaadaan in ilmahoodu qabo autism, iyo khibradahooda helitaanka adeegyada caafimaadka, waxbarashada iyo daryeelka bulshada.

 

Xiriirinta & Soo dejinta

Si aad u akhrisato mashruuca oo dhamaystiran riix halkan.

This site is registered on wpml.org as a development site.